Szwajcarska sieć kolejowa należy do najdoskonalszych systemów transportu na świecie. Podróż pociągiem przez ten alpejski kraj to nie tylko sposób przemieszczania się, ale prawdziwa atrakcja turystyczna sama w sobie. Przejazdy przez malownicze doliny, wzdłuż krystalicznie czystych jezior i przez monumentalne przełęcze górskie dostarczają niezapomnianych wrażeń. Szwajcarskie koleje słyną z punktualności, komfortu oraz spektakularnych tras, które pozwalają podziwiać niedostępne w inny sposób krajobrazy. Odkrywanie Szwajcarii z okien pociągu to idealne połączenie wygody podróżowania z możliwością obcowania z nietkniętą przyrodą Alp.
Historia szwajcarskich kolei – inżynieryjny majstersztyk
Szwajcarska sieć kolejowa to efekt ponad 170 lat rozwoju i innowacji. Pierwsze połączenie kolejowe w Szwajcarii otwarto w 1847 roku między Zurychem a Baden. Od tamtej pory Szwajcarzy konsekwentnie rozbudowywali swoją sieć, pokonując przy tym ogromne wyzwania inżynieryjne związane z górskim ukształtowaniem terenu.
Przełomowym momentem był koniec XIX wieku, kiedy powstały słynne alpejskie tunele i linie kolejowe. Otwarcie tunelu Gotarda w 1882 roku było wydarzeniem na skalę światową – ten 15-kilometrowy tunel był wówczas najdłuższym na świecie. Kolejne dekady przyniosły budowę jeszcze bardziej imponujących konstrukcji, jak tunel bazowy Gotarda (57 km), otwarty w 2016 roku, który jest obecnie najdłuższym i najgłębszym tunelem kolejowym na świecie.
Szwajcarskie koleje przewożą rocznie ponad 500 milionów pasażerów, co czyni ten kraj światowym liderem w wykorzystaniu transportu kolejowego per capita.
Dzisiejsza sieć kolejowa Szwajcarii to ponad 5000 km torów, z czego znaczna część przebiega przez tereny górskie. System obejmuje liczne tunele, wiadukty i mosty, które same w sobie stanowią atrakcje turystyczne i świadectwo ludzkiego geniuszu inżynieryjnego.
Słynne panoramiczne trasy kolejowe
Szwajcaria oferuje kilka wyjątkowych tras panoramicznych, które przyciągają turystów z całego świata. Każda z nich ma swój niepowtarzalny charakter i prowadzi przez inne, równie fascynujące regiony alpejskie.
Glacier Express – najwolniejszy ekspres świata
Glacier Express, nazywany „najwolniejszym ekspresem świata”, łączy dwa słynne alpejskie kurorty: Zermatt i St. Moritz. Ośmiogodzinna podróż na dystansie 291 kilometrów prowadzi przez 91 tuneli i ponad 291 mostów. Trasa wiedzie przez malowniczą dolinę Rhone, przełęcz Oberalp (2033 m n.p.m.) oraz imponujący wąwóz Rhine Gorge, często nazywany „Szwajcarskim Wielkim Kanionem”.
Pociąg wyposażony jest w panoramiczne okna sięgające dachu, co zapewnia doskonałą widoczność na otaczające góry. Podczas podróży pasażerowie mogą delektować się wyśmienitymi posiłkami serwowanymi przy stolikach, słuchając jednocześnie komentarza audio o mijanych atrakcjach.
Bernina Express – najwyższa kolej alpejska
Bernina Express kursuje na trasie łączącej Chur w Szwajcarii z Tirano we Włoszech. Ta czterogodzinna podróż prowadzi przez przełęcz Bernina na wysokości 2253 m n.p.m., co czyni ją najwyżej położoną transalpejską linią kolejową w Europie. Trasa, wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, oferuje spektakularne widoki na lodowce, jeziora alpejskie i malownicze wioski.
Najbardziej znanym fragmentem trasy jest wiadukt Landwasser – imponująca konstrukcja z sześcioma łukowymi przęsłami, która kończy się wejściem do tunelu wydrążonego bezpośrednio w skale. Pociąg pokonuje też słynną pętlę Brusio – spiralny wiadukt umożliwiający pokonanie znacznej różnicy wysokości na krótkim odcinku.
GoldenPass Line – różnorodność szwajcarskich krajobrazów
GoldenPass Line łączy Montreux nad Jeziorem Genewskim z Lucerną w centralnej Szwajcarii. Trasa podzielona jest na trzy odcinki i pozwala zobaczyć niezwykłą różnorodność szwajcarskich krajobrazów – od śródziemnomorskiej atmosfery Riwiery Szwajcarskiej, przez alpejskie łąki i tradycyjne wioski regionu Pays d’Enhaut, po dramatyczne szczyty Alp Berneńskich.
Szczególnie malowniczy jest odcinek między Montreux a Zweisimmen, gdzie pociąg wspina się serpentynami, oferując coraz piękniejsze widoki na Jezioro Genewskie i otaczające je góry. W miejscowości Gstaad można podziwiać luksusowy kurort znany z ekskluzywnych hoteli i rezydencji światowych celebrytów.
Praktyczne aspekty podróżowania koleją po Szwajcarii
Planowanie podróży pociągiem po Szwajcarii jest stosunkowo proste dzięki doskonale zorganizowanemu systemowi transportu publicznego. Istnieje jednak kilka praktycznych aspektów, które warto wziąć pod uwagę przed wyruszeniem w drogę.
System biletowy w Szwajcarii może początkowo wydawać się skomplikowany ze względu na różnorodność dostępnych opcji. Dla turystów planujących intensywne zwiedzanie kraju najkorzystniejszym rozwiązaniem jest zakup Swiss Travel Pass. Ten bilet umożliwia nieograniczone podróże pociągami, autobusami i statkami przez okres od 3 do 15 dni. Dodatkowo zapewnia darmowy lub zniżkowy wstęp do ponad 500 muzeów oraz obejmuje większość panoramicznych tras (choć na niektóre, jak Glacier Express, konieczna jest dodatkowa rezerwacja miejsca).
Swiss Travel Pass dostępny jest w wersji dla młodzieży (do 25 roku życia), dorosłych oraz w opcji Flex, która pozwala na wybór dowolnych dni podróży w określonym przedziale czasowym. Bilet można zakupić online przed wyjazdem lub w większych stacjach kolejowych w Szwajcarii.
Szwajcarskie pociągi słyną z punktualności – średnie opóźnienie wynosi mniej niż 3 minuty, co czyni ten system jednym z najbardziej niezawodnych na świecie.
Planując podróż panoramicznymi trasami, warto pamiętać o wcześniejszej rezerwacji miejsc, szczególnie w sezonie letnim i zimowym. Na popularnych trasach jak Glacier Express czy Bernina Express miejsca mogą być wyprzedane z kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Rezerwacji można dokonać przez oficjalną stronę szwajcarskich kolei (SBB) lub w biurach podróży specjalizujących się w wycieczkach po Szwajcarii.
Najpiękniejsze regiony Szwajcarii dostępne koleją
Szwajcarski system kolejowy dociera do najpiękniejszych zakątków kraju, umożliwiając odkrywanie regionów o różnorodnym charakterze i atrakcjach.
Region Jungfrau w Alpach Berneńskich to jedno z najbardziej spektakularnych miejsc dostępnych koleją. Jungfraubahn, najwyższa kolej w Europie, wiezie turystów na przełęcz Jungfraujoch (3454 m n.p.m.), nazywaną „Dachem Europy”. Z tego miejsca rozciąga się niesamowity widok na lodowiec Aletsch – największy lodowiec w Alpach, wpisany na listę UNESCO. Podróż do Jungfraujoch to prawdziwa wyprawa przez różne strefy klimatyczne – od zielonych dolin po wieczny śnieg i lód.
Kolejnym fascynującym regionem jest Engadyna w kantonie Gryzonia. Ta wysoko położona dolina alpejska słynie z malowniczych jezior, tradycyjnych wiosek z domami ozdobionymi sgraffito oraz eleganckiego kurortu St. Moritz. Kolej retycka łączy główne miejscowości regionu, oferując przy tym niezapomniane widoki na okoliczne trzytysięczniki i krystalicznie czyste jeziora.
Region Matterhorn-Zermatt to dom dla jednego z najbardziej rozpoznawalnych szczytów świata – Matterhornu. Miasteczko Zermatt, do którego można dotrzeć wyłącznie pociągiem (ruch samochodowy jest tam zabroniony), stanowi doskonałą bazę wypadową do eksploracji okolicznych gór. Kolejka zębata Gornergratbahn zabiera turystów na szczyt Gornergrat (3089 m n.p.m.), skąd roztacza się panorama obejmująca 29 czterotysięczników, w tym majestatyczny Matterhorn.
Planowanie idealnej wycieczki pociągiem po Szwajcarii
Planując wycieczkę pociągiem po Szwajcarii, warto uwzględnić kilka kluczowych czynników, które pomogą maksymalnie wykorzystać czas i środki finansowe.
Najlepszą porą na podróż panoramicznymi trasami jest późna wiosna (maj-czerwiec) oraz wczesna jesień (wrzesień-październik). W tych okresach pogoda jest zazwyczaj stabilna, widoczność dobra, a liczba turystów mniejsza niż w szczycie sezonu letniego. Zimą (grudzień-marzec) trasy kolejowe oferują zupełnie inny, równie magiczny krajobraz pokryty śniegiem, choć niektóre połączenia mogą być ograniczone ze względu na warunki pogodowe.
Planując tygodniową wycieczkę pociągiem po Szwajcarii, warto rozważyć następującą trasę: rozpoczęcie w Zurychu, następnie przejazd do Lucerny, dalej GoldenPass Line do Montreux, Glacier Express do St. Moritz, Bernina Express do Tirano i powrót do Zurychu przez przełęcz Bernina. Taka trasa pozwala zobaczyć najpiękniejsze regiony Szwajcarii i doświadczyć wszystkich słynnych panoramicznych przejazdów.
Dla osób dysponujących mniejszą ilością czasu dobrym rozwiązaniem jest skupienie się na jednym regionie, na przykład Alpach Berneńskich (Interlaken, Grindelwald, Jungfraujoch) lub kantonie Valais (Zermatt, Matterhorn).
Podróżowanie pociągiem po Szwajcarii to nie tylko sposób na zobaczenie alpejskich krajobrazów, ale także możliwość poznania szwajcarskiej kultury, tradycji i kuchni. Warto zaplanować krótkie postoje w mniejszych miejscowościach, gdzie można doświadczyć autentycznego życia lokalnych społeczności, spróbować regionalnych specjałów i odkryć mniej znane, ale równie urokliwe zakątki tego fascynującego kraju.
Szwajcaria pociągiem to podróż, która na długo pozostaje w pamięci – harmonijne połączenie inżynieryjnego geniuszu z nietkniętym pięknem alpejskiej przyrody, doświadczane w komforcie i z najwyższą szwajcarską precyzją.
